بنابراین سندی رسمی است که در ادارات ثبت اسناد و املاک یا در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد. لذا در حال حاضر ۲ تشکیلات موازی و جداگانه با ساختار متفاوت در امور وکالتی کشورمان وجود دارد؛ یکی «کانون‌های وکلاء دادگستری» و دیگری «مرکز امور مشاوران و وکلاء قوه‌ی قضائیه» که هر یک از این دو تشکل، وکلاء متعددی را تحت نظر و نظارت خود دارند. وکلاءِ هر دو تشکل موصوف در مجموع اختیارات و وظایف مشابهی داشته و امور وکالتی و مشاوره‌ای را به انجام می‌رسانند و در دادگاهها به انجام وکالت اشتغال دارند.
- اما آنچه که ما امروزه به لحاظ عرفی از لفظ وکیل برداشت می کنیم ، آن شخصی است که به وکالت از شخص دیگری در دادگاه ها و دادسرا ها و سایر مراجع قضایی حاضر می شود و دفاع از موکل خود را بر عهده می گیرد .
- این نوع از وکالت در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل و یا نداشتن بضاعت مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده است که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته میشود.
- در دوره کارآموزی ابتدا وکیل به دفتر یک وکیل با سابقه می رود و با پروسه کار آشنا می شود و پرونده های حقوقی متفاوت را می سنجد.
- اساتید صرفا مدرس نیستند بلکه خود در حوزه ای که تدریس می کنند دارای تجربه می باشند و کسب و کار دارند.
او باید اطلاعات حقوقی مورد نیاز را در اختیار اشخاص قرار دهد، متن قراردادها را تنظیم کند و بر روند عقد آنها نظارت داشته باشد. در هر مساله‌ای مشاوره حقوقی موظف به جمع‌آوری اطلاعات دقیق درباره‌ی موضوع و استفاده صحیح از قوانین است. 3- طبق ماده ۴۰ قانون وکالت مصوب 1315، وکیل دادگستری نمی‌تواند نسبت به موضوعی که قبلاً به واسطه سمت قضایی یا حکمیت، در آن اظهار عقیده کتبی نموده است و قبول وکالت نماید. 2- طبق ماده ۳۷ قانون وکالت مصوب 1315، وکیل دادگستری نباید بعد از استعفا از وکالت یا برکنار شدن از طرف موکل یا پایان مدت وکالت به جهتی از جهات، وکالت طرف مقابل یا اشخاص ثالث را در آن موضوع بر علیه موکل سابق خود یا قائم‌مقام قانونی او قبول نمایند. وکیل کیفری، وکیلی است که در حوزه دعاوی کیفری اعم از سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، انتقال مال غیر، جعل و استفاده از سند مجعول و… فعالیت می‌کند.در دعاوی کیفری در مرحله تحقیقات مقدماتی متهم می‌تواند تنها یک وکیل داشته باشد. در دعاوی کیفری نیز همانند دعاوی حقوقی طرفین می‌توانند حداکثر دو وکیل داشته باشد.
در تهران نیز به علت تمرکز بالای جمعیت و همچنین دسترسی های ویژه، وکلای خوب و مجرب زیادی نیز در آن وجود دارند، و مشغول به کار هستند. تهران از حیث کار کردن جزو برترین و پرترددترین شهرهای ایران است، و حوزه های مختلف مانند پزشکی و مهندسی و البته وکالت، برترین و معروف ترین متخصصان عمده فعالیت خود را، در تهران دارند. 2- در صورتی که وکالت در خارج از ایران داده شده باشد، باید به گواهی یکی از مأمورین سیاسی یا کنسولی جمهوری اسلامی ایران برسد. مرجع گواهی وکالت‌نامه اشخاص مقیم و ساکن در کشورهای فاقد مأمور سیاسی یا کنسولی ایران به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط وزارت دادگستری با همکاری وزارت امور خارجه ظرف مدت سه ماه تهیه و به تصویب رئیس قوه قضاییه خواهد رسید. در بعضی موارد ممکن است شرایطی پیش بیاید، در این شرایط شخصی که به وکیل نیاز دارد به دلایلی قادر نیست که وکیلی را اختیار کند.
پس از فارغ التحصیلی بایستی آزمون های زیادی پشت سر گذاشت و در همه آزمون ها نمره قبولی کسب نمود از این رو اخذ عنوان پایه یک دادگستری برای وکلا بسیار مهم است. لازم است تا در خصوص آزمون کانون وکلا و گذراندن دوره کارآموزیی توضیحاتی داده شود که در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت. پس تبدیل شدن به وکیل پایه یک مستلزم گذراندن مراحلی به نسبت سخت است که برخی از وکلا در طی چندین سال موفق به گذراندن این دوره خواهند شد و برخی دیگر از وکلا قادر به گذراندن این دوره نخواهند شد زیرا آزمون های کانون وکالت سخت و بسیار حرفه ای است. پس وکیل پایه یک دادگستری شدن در توانایی همه وکلا نیست و وکلای با تجربه و با دانش حقوقی عالی موفق به کسب این عنوان خواهند شد.
وکیل پایه یک و پایه
وکیل نباید فراتر از حق‌الوکالتی که در وکالت نامه تعیین کرده از موکل خود خواستار شود؛ زیرا اینکار برخلاف شئن اخلاقی یک وکیل خوب است. وكیل مدافع امروزه به كسی اطلاق می شود كه دارای پروانه از كانون وكلای دادگستری است و به تبع توانایی پذیرش وكالت درتمام امور را دارد اما مسلماً تبحر وكیل در بعضی امور به واسطه تجربه و تحصیلات عالیه متفاوت خواهد بود و باید این معیاری باشد برای انتخاب وكیل از سوی موكل. 2- قابل دفاع بودن پرونده یعنی ممکن است شخص برای پرونده‌ای درخواست وکیل کند که هیچ نتیجه‌ای در بر ندارد و تنها باعث اتلاف وقت و هزینه میشود. مبلغی که موکل در ابتدا به وکیل جهت مشاوره پرداخت می‌نماید حق مشاوره نام دارد و مبلغ آن عرف و روال خاصی ندارد و تابع مواردی مانند شهرت، مدت زمان مشاوره، نوع دعوی و… می‌باشد. حق‌الوکاله تابع هر مرحله از دادرسی می‌باشد، یعنی در مرحله بدوی (نخستین) حق‌الوکاله آن جداگانه محاسبه و دریافت میشود و در مراحل دیگر مانند تجدیدنظر، فرجام‌خواهی، اعاده دادرسی اعمال ماده 477 و اجرای حکم، به صورت جداگانه مشخص و دریافت می‌گردد. 7- کارآموز مکلف است پس از پایان دوره یا در مهلت‌هایی که کمیسیون تعیین می‌کند، پایان دوره خود را اعلام و مدارک انجام تکالیف را حداکثر ظرف بیست روز به کمیسون کارآموزی تسلیم نماید.
از طرف موکل خود می بایست انجام دهد ، مورد وکالت باید از اموراتی باشد که خود موکل بتواند آنرا انجام دهد و مانع قانونی در این زمینه وجود نداشته باشد ، و وکیل هم برای انجام آن امر اهلیت قانونی داشته باشد . وکالت عقدی است که بموجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را بر انجام امری نایب خود قرار می دهد. وکالت از جمله عقدهای بسیار متداول است، که در حال حاضر در صحنه های اجتماعی، بانک ها و اقتصاد بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. این مطلب در بسیاری موارد سبب می شود وکلایی که در پرونده نتوانسته اند حکم به نفع موکل خود بگیرند ، مواجه با شکایت از وکیل شوند ؛ در حالی که این امر که وکیل به نتیجه برسد یا خیر ، به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی توان وکیل را به دلیل باخت در یک پرونده مسئول و متخلف قلمداد کرد .
لزوم داشتن وکیل در روند رسیدگی به دعاوی
اگر وکالت در جلسه دادرسی داده شود، مراتب در صورت‌جلسه قید و به امضاء موکل می‌رسد و چنانچه موکل در زندان باشد، رئیس زندان یا معاون وی باید امضاء یا اثر انگشت او را تصدیق نمایند. به فردی که برای انجام اموری جایگزین فرد دیگری می شود وکیل می گویند که براساس نوع فعالیت و تخصص آن ها در انواع گوناگونی تقسیم می شوند. وکالت ممکن است مجانی یا دارای اجرت باشد، وکالت تبرعی همان وکالت مجانی است که وکیل بابت حق الزحمه چیزی دریافت نمی کند. معسر به کسی گفته میشود که به واسطه نداشتن دارایی یا دسترسی نداشتن به مالش توانایی پرداخت هزینه محاکمه از جمله حق الزحمه وکیل یا دیون خود را ندارد. پرداخت حق الوکاله وکیل که بر اساس قرارداد یا عرف یا اجرت‌المثل پرداخت میشود. از وظایف یک وکیل خوب در قبال موکل ساده سازی مسائل حقوقی برای موکل خود می‌باشد.
سامانه حقوقی دارالوکیل
طبق تعریف ارائه شده در ماده ۶۵۶ قانون مدنی، وکالت عقدی است که به موجب آن، یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می‌نماید. وکلای قضائی که در اجرای قانون حمایت قضایی و یا قانون سپاه از دفتر حمایت قضایی پروانه دریافت نموده اند، به عنوان وکیل ایثارگران و بسیجیان در مراجع قضایی حاضر شده و خود را با نام وکیل حمایتی معرفی می کنند. پیش از آن که به انواع وکلا بپردازیم و به پرسش “چند نوع وکیل داریم؟” پاسخ دهیم، اجازه دهید در رابطه با شغل وکیل، انواع وکالت و انواع وکیل دادگستری توضیحاتی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. تشخیص بی بضاعت بودن یا عدم توانایی اشخاص برای پرداخت حق الوکاله با دادگاه مرجع رسیدگی به دعوی است و برای تحقق این منظور روسای کل دادگاهها در حوزه قضائی با همکاری موسسات معاضدت قضائی کانون های وکلا در استان ها و هیئت ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه برابر مقررات مربوط عمل خواهند کرد.